Ποιο είναι το νόημα της Ανθρωπικής Αρχής; Εκτύπωση
Επιστήμη - Επιστημονικά άρθρα
Παρασκευή, 24 Ιούλιος 2009 14:11
 

 

 Η επιστήμη ψάχνοντας τον σκοπό της δημιουργίας, ο οποίος είναι συνυφασμένος με την παρουσία του ανθρώπου εντός της, προβληματίζεται και προσπαθεί να δώσει απαντήσεις σε ένα τόσο μεγάλο και βαθύ ζήτημα. Έτσι προέκυψε η λεγόμενη Ανθρωπική Αρχή. Υπάρχουν δύο διατυπώσεις της Ανθρωπικής Αρχής, η ισχυρή και η ασθενής.

Η ασθενής μάς λέει ότι : “Το Σύμπαν είναι έτσι όπως είναι γιατί αν ήταν αλλιώς δεν θα υπήρχαμε για να το παρατηρήσουμε”.

 

Η ισχυρή μάς λέει ότι: “Το Σύμπαν είναι έτσι όπως είναι γιατί υπάρχουμε εμείς”.

 

 

 

Η Ανθρωπική Αρχή θεωρεί ότι κάθε κοσμολογική θεωρία πρέπει να ερμηνεύει και την ύπαρξη του ανθρώπου μέσα στο σύμπαν. Μια διαφορετική μορφή αυτής της ανθρωπικής θεωρίας δέχεται ότι ένας Δημιουργός έφτιαξε τον Κόσμο ειδικά για τον άνθρωπο.

Η Ανθρωπική Αρχή είναι μία μάλλον φιλοσοφική παρά επιστημονική αρχή, καθώς δεν χρησιμοποιείται για την εξαγωγή φυσικών συμπερασμάτων, αλλά για να δώσει απάντηση σε περισσότερο φιλοσοφικούς προβληματισμούς.

Οι φυσικές σταθερές του Σύμπαντος έχουν ορισμένες τιμές, συμβατές με τον σχηματισμό της ζωής. Αν αλλάξουν ελαφρά, τότε η ύπαρξη της ζωής, όπως τη διαπιστώνουμε στον πλανήτη μας, θα είναι αδύνατη.

Η επιστημονική κοινότητα, ως συνήθως, διχάζεται στην υποστήριξη της Ανθρωπικής Αρχής. Άλλοι επιστήμονες συμφωνούν με την ασθενή και άλλοι με την ισχυρή διατύπωση.

Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε, στο άρθρο αυτό, αρκετά στοιχεία για την Αρχή αυτή, όχι για να την αποδείξουμε ή να την απορρίψουμε, αλλά για να μπορέσει ο καθένας μας να επεξεργαστεί τους προβληματισμούς του, εφ’ όσον θεωρήσει ότι είναι ένα θέμα που τον αφορά στη ζωή του.

Η κβαντομηχανική ισχυρίζεται ότι η αντίληψη των υπαρχόντων φυσικών αντικειμένων εξαρτάται αποφασιστικά από το πείραμα που οργανώνουμε για να ανακαλύψουμε πράγματα γι’ αυτά. Με αυτόν τον τρόπο ανοίγεται ένας δρόμος για μία νέα αντίληψη της πραγματικότητας.

Ίσως τα αντικείμενα να υπάρχουν μόνον όταν κάποιος έχει συνείδηση της ύπαρξής τους. Τί είναι το φυσικό φως όταν δεν υπάρχουν μάτια να το δουν;

Η κβαντική θεωρία αναγνωρίζει ότι η πράξη της παρατήρησης αλλάζει την κατάσταση του παρατηρούμενου συστήματος. Ωστόσο, δεν καταπιάνεται με ερωτήματα που έχουν να κάνουν με την φύση του παρατηρητή: Ποιοι είμαστε εμείς οι παρατηρητές; Από πού προερχόμαστε; Γιατί είμαστε εδώ; Πώς σχετιζόμαστε με τον Φυσικό Κόσμο;

 

Κάποιοι φυσικοί πάντως ισχυρίζονται πως το γεγονός ότι ατενίζουμε τον έναστρο ουρανό ίσως να είναι τόσο σημαντικό, που η ίδια η προέλευση του κόσμου να εξαρτάται από αυτό.

 

Η Ανθρωπική Αρχή είναι εμφανές ότι μας οδηγεί στην απλή διαπίστωση, ότι δεν θα κατανοήσουμε ποτέ το Φυσικό Σύμπαν αν δεν συνδέσουμε τις θεωρίες μας με την ύπαρξη συνειδητών όντων και της ίδιας της συνειδητότητας.

Κανένα φαινόμενο, είτε συμβαίνει τώρα, είτε συνέβη στις πρώτες στιγμές της δημιουργίας του Σύμπαντος, δεν συνιστά φαινόμενο ώσπου να παρατηρηθεί. Οι διάφορες παρατηρήσεις μάς αποκαλύπτουν μάλλον κάποιες συγκεκριμένες όψεις του Σύμπαντος, αλλά δεν θα πρέπει να συγχέουμε τις όψεις με την “ύπαρξή”
του. Το Σύμπαν υπάρχει, αλλά οι όψεις αυτής της πραγματικότητας εξαρτώνται από τον παρατηρητή και τις λεπτομέρειες των πράξεων της παρατήρησης.

 

Στο Σύμπαν υπάρχουν χωροχρονικές μη-τοπικότητες οι οποίες συνδέουν τα πάντα μεταξύ τους. Με την έννοια αυτή γίνεται περισσότερο κατανοητό γιατί η αιώνια φιλοσοφία επιμένει, ξανά και ξανά, στο ίδιο σημείο: Παρελθόν και μέλλον είναι ψευδαισθήσεις. μόνο το Αιώνιο

 

Παρόν υπάρχει. Στο Αιώνιο Παρόν εμπεριέχονται, κατά κάποιο τρόπο, τα πάντα!

 

Οι καθολικές συσχετίσεις των σωματιδίων, που αποδείχτηκαν και στο εργαστήριο, οδηγούν στην Συμπαντική Ενότητα και άρα στην Συμπαντική Ολότητα.

Πως, λοιπόν, να διαχωρίσουμε τον άνθρωπο από τον Κόσμο του;

 

Τα είδη όντως εξελίσσονται, παράλληλα όμως εξελίσσεται και το Οικοσύστημα της Γης ως μονάδα. Όν και περιβάλλον είναι αδιαχώριστα!

 

Συνήθως θεωρούμε ότι το εξελισσόμενο ή αναπτυσσόμενο Σύμπαν συμβαίνει αντικειμενικά, ανεξάρτητα από την Ανθρώπινη εξέλιξη.

 

Η συμπληρωματικότητα θεωρείται ως ισχυρή γενική δήλωση για το Σύμπαν μας, η οποία υπερβαίνει την μικροσκοπική και μακροσκοπική Φυσική.

 

Κάθε μέλος του συμπληρωματικού ζεύγους είναι μία μεμονωμένα ολοκληρωμένη θεωρητική αρχή.

Η συμπληρωματικότητα επεκτείνεται και στον τομέα της ψυχολογίας, εξετάζοντας ιδέες όπως η ελεύθερη βούληση και ο ντετερμινισμός.

Ο Μπορ χρησιμοποίησε τις ιδέες του «υπερβατικού εγώ» του Καντ ως βάση της συνειδητότητας πάνω στην οποία είναι καταγεγραμμένη όλη η αισθητήρια σοδειά. Αυτή η βάση της συνειδητότητας δεν μπορεί ποτέ να γίνει γνωστή ως εξωτερικό αντικείμενο. Η αισθητήρια σοδειά διαμορφώνει διαδοχικά το «προσωπικό εγώ», το οποίο –σε  αντίθεση με το αμετάβλητο υπερβατικό Εγώ– αλλάζει συνεχώς. Τα δύο είναι πάντα παρόντα και αλληλένδετα. Από την στιγμή που όλες οι συμπληρωματικές σχέσεις προκύπτουν από την σταθερή βάση της αυτοσυνείδησης, δεν μπορούμε ποτέ να μάθουμε το ίδιο το αντικείμενο της αντιληπτικότητας, ξέχωρα από τον αισθητήριο παράγοντα. Αυτός ο αισθητήριος παράγοντας αναφέρεται κάποιες φορές ως Εαυτός, και κάποιες άλλες ως Παρατηρητής, που ο ίδιος δεν μπορεί ποτέ να συλληφθεί ως εξωτερικό αντικείμενο.

 

Εδώ είναι εμφανής η αναλογία με την κβαντική θεωρία: “το παρατηρούμενο αντικείμενο δεν μπορεί να είναι ανεξάρτητο από τον παρατηρητή και τις παρατηρήσεις που αποκαλύπτουν τις ιδιότητές του”.

 

Ένα άλλο παράδειγμα της συμπληρωματικής σχέσης στην ψυχολογία συναντάμε στο έργο του Γιουνγκ μέσω και δια της σχέσης «άνιμους - άνιμα».

 

Η συμπληρωματικότητα φαίνεται να βρίσκεται στο επίκεντρο όχι μόνο των φυσικών φαινομένων και της ψυχολογίας, αλλά και οποιουδήποτε πράγματος συνιστά την συνειδητότητα.

 Ίσως η ανάπτυξη και η εξέλιξη του Σύμπαντος να είναι κεντρική, στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται η συνειδητότητα την αντικειμενική εμπειρία.

 

Στην αιώνια φιλοσοφία, αντικείμενο, υποκείμενο και πορεία της γνώσης, είναι συνυφασμένα.

 

Σύμπαν, Συνειδητότητα και πορεία της Γνώσης διαμορφώνουν ένα αδιαίρετο Όλο.

 

Μία Ολιστική άποψη, όμως, του Σύμπαντος πρέπει, οπωσδήποτε, να περιλαμβάνει τις συνειδητές πράξεις των παρατηρητών.

 

Για να είναι δε συνειδητές οι πράξεις των παρατηρητών, χρειάζεται η αποδέσμευση του πνεύματός τους, από την ύλη.

 

Υπάρχουν πολλοί δρόμοι, αλλά μόνο μία Αλήθεια.

 

Το μήνυμα όλων των πνευματικών δασκάλων σε Ανατολή και Δύση είναι: υπερβείτε την απλή ανθρώπινη μορφή.

 

Είναι μόνο η καρδιά που μπορεί να δει τ’ αληθινά, η Ουσία δεν είναι ορατή στο γυμνό μάτι.

 

 Σταμάτης Τσαχάλης 

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.