Με αφορμή την Κοπεγχάγη Εκτύπωση
Προβληματισμοί - Κοινωνία
Πέμπτη, 10 Δεκέμβριος 2009 12:13
Ο άνθρωπος και η Φύση, ένα ζήτημα που ακολουθώντας την κυκλική διαδρομή βρίσκεται συνέχεια στο προσκήνιο του ενδιαφέροντος αλλά και της αδιαφορίας των ανθρώπων. Μια σχέση που, όπως όλες οι ανεκπλήρωτες και ανολοκλήρωτες σχέσεις, κινείται ανάμεσα στο μίσος και την αγάπη, το πάθος και την αδιαφορία, την φιλία και την αντιπαλότητα. Όλα αυτά μέχρι τη στιγμή που ο άνθρωπος θα πάψει να κοιτάζει στην ανομοιότητα της μορφικής Φύσης και θα αντιληφθεί την ενότητα και την μοναδικότητα της ουσιαστικής και αληθινής Φύσης και της φύσης των πραγμάτων.

Ίσως δεν είναι εύκολο να απαντήσει κάποιος για το πότε, αλλά η σχέση άνθρωπος - Φύση έχει πάρει λάθος δρόμο, ενώ στην πραγματικότητα αγνοούμε την σχέση Φύση - άνθρωπος και πότε θα πάψει ή θα αλλάξει αυτή η ατέλειωτη ανεκτικότητα της Φύσης απέναντι στον άνθρωπο.  

Θα ήταν ημιτελής και ανεπαρκής η εξήγηση που δίνεται για την προσπάθεια του ανθρώπου να σώσει την Φύση από την ίδια την καταστροφική μανία του αν η δικαιολογία περιοριζόταν στην αναγκαιότητα που έχει το φυσικό περιβάλλον για την επιβίωση του ανθρώπου. Σε μια τέτοια εξήγηση, όσο πραγματική και αποδεκτή και αν ακούγεται, οφείλαμε να θέλουμε να δούμε και την άλλη προοπτική, την ακόμη μεγαλύτερη και θαυμαστή, που θέλει τη Φύση οδηγό και καθοδηγητή στην πορεία της ανθρώπινης πνευματικής εξέλιξης. Τότε θα έπρεπε να πάμε ένα βήμα πιο πίσω, εστιάζοντας το ενδιαφέρον στην πνευματική εξέλιξη του ανθρώπου και τις διαστάσεις που αυτή μπορεί να έχει.  

Σε μια εποχή που το ενδιαφέρον είναι εστιασμένο στην υλική επιβίωση και τις δυσκολίες της, μήπως η απασχόληση με την πνευματική εξέλιξη είναι πολυτέλεια και πλεονασμός στην ζωή του ανθρώπου; Εδώ θα πρέπει να σταθούμε και να εξετάσουμε σοβαρά ένα ενδεχόμενο που δεν μοιάζει πολύ οικείο, αλλά έχει ενδιαφέρον ως προς την κατεύθυνση του συλλογισμού. Ένα ενδεχόμενο σύμφωνα με το οποίο, πέρα από οποιαδήποτε άλλη βοήθεια σε υλικά αγαθά τρόφιμα κ.λπ., η Φύση υφίσταται για να δώσει τις γενικές κατευθύνσεις και οδηγίες για την πνευματική εξέλιξη του ανθρώπου. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο φαίνεται η πνευματική εξέλιξη του ανθρώπου να παίρνει μια άλλη διάσταση πολύ πιο σημαντική και αναγκαία, από ό, τι νομίζει ο άνθρωπος. Τότε ο σεβασμός προς την Φύση διαφοροποιείται από μια θρησκευτική προσέγγιση σε μια πνευματική λειτουργία που σκοπό έχει την αποκατάσταση του ανθρώπου σε μια πραγματικότητα, την ύπαρξη της οποίας έχει χιλιάδες χρόνια λησμονήσει. Λέει ο Έμερσον σε έναν συλλογισμό του για την επαφή του με την Φύση: «Γίνομαι μια διάφανη οφθαλμική κόρη. Είμαι ένα τίποτε. Βλέπω τα πάντα. Τα ρεύματα του Συμπαντικού Όντος ρέουν εντός μου. Είμαι μέρος ή μόριο του Θεού». Τότε η σχέση άνθρωπος - Φύση καταργείται και αντικαθίσταται με το ερμητικό Έν το Παν, το οποίο στην συνέχεια παραπέμπει στο Συν-Παν, εκεί που όλα ολοκληρώνονται σε Ένα. 

Έτσι ο άνθρωπος παίρνει την θέση του μαθητή μέσα σε μια Φύση που τον περιβάλλει και τον συντηρεί, αναλαμβάνοντας την υποχρέωση να την αποκωδικοποιήσει, να την ανασυνθέσει και να την αναπαραστήσει εντός του σε μια ολοκληρία, ώστε να μπορέσει ο ίδιος να καταστεί μια φύση ικανή να κατακτήσει ένα ακόμη σκαλοπάτι στην εξέλιξή του. 

Γιώργος Τσαντάκης