Μπορούν οι άνθρωποι να δημιουργήσουν τον Κόσμο που θέλουν; PDF Εκτύπωση E-mail
Προβληματισμοί - Σκέψεις
Παρασκευή, 12 Ιούνιος 2009 08:55
Είναι σαφές πλέον στις μέρες μας ότι η “κενότητα” περνάει από το στάδιο της πλήξης, στο στάδιο της ματαιότητας και της απελπισίας, πράγμα που, ιδιαίτερα για τους νέους, εγκυμονεί μεγάλους κινδύνους.  

Η διαδεδομένη χρήση των ναρκωτικών μεταξύ των νέων και τα συναφή προβλήματα, συνδέονται με το ότι προσδοκούν πολύ λίγα σημαντικά πράγματα στη ζωή τους.

Εκτός από την καριέρα και την υλική επιτυχία, αν κι αυτά υπάρχουν, δεν έχουν άλλους θετικούς και δημιουργικούς στόχους.  

Ως αποτέλεσμα μιας περιόδου κενότητας έρχεται το τέλος της εποχής των ανθρώπων που είχαν τη δύναμη αλλά όχι και την ικανότητα να μαθαίνουν και να εξελίσσονται. Ο άνθρωπος, όμως, δεν μπορεί να ζήσει σε κατάσταση κενότητας για πολύ. Αν δεν τείνει προς κάποιο ανώτερο, υπερατομικό και συλλογικότερο σκοπό, δεν εγκλωβίζεται  απλά στο σύστημα, αλλά οι καταπιεσμένες δημιουργικές δυνατότητές του εμφανίζουν την ασθένεια, την απελπισία και στη συνέχεια εκτονώνονται με καταστροφικές δραστηριότητες.  

Βαθύτερα η κενότητα οδηγεί στο αίσθημα της παντελούς αδυναμίας να κάνει κάποιος ο,τιδήποτε αποτελεσματικό, για τη ζωή του και τον κόσμο γενικότερα.

Ο κόσμος όμως των φαινομένων είναι πολύπλοκα συνυφασμένος με τις γνώσεις μας και τα όριά τους.  

Η νέα Φυσική παραδέχεται, σχεδόν ξεκάθαρα, ότι δεν υπάρχουν ουσιαστικά και έμφυτα όρια στη Γνώση μας για την Φύση. Ακόμη, η κβαντική θεωρία υποδηλώνει βαθιές αλήθειες που αντιτάσσονται στην κοινή λογική. Αμφισβητεί, λόγου χάρη, την αυτόνομη πραγματικότητα των αντικειμένων και θεωρεί ότι η πραγματικότητα πρέπει να είναι μη-τοπική.   

Ζούμε όμως σ’ αυτή την πραγματικότητα; Θέλουμε να περάσουμε σ’ αυτή την πραγματικότητα;   

Εάν δεν ερχόμασταν αντιμέτωποι με τον ουσιαστικό περιορισμό της αρχής της αβεβαιότητας στα κβαντικά φαινόμενα, δεν θα ξέραμε τίποτε για την ραδιενέργεια, τις πυρηνικές αντιδράσεις και, συνεπώς, για την δημιουργία ενέργειας στο εσωτερικό των άστρων και του ήλιου. Χωρίς τον ήλιο, φυσικά, δεν θα υπήρχε ζωή.

Ίσως ο κόσμος θα ήταν ευκολότερο να εξηγηθεί, αλλά δεν θα ήταν αυτός που είναι, ένας κόσμος δομής, εξέλιξης και ζωής.  

Πέρα από την άγνοιά μας για το φυσικό σύμπαν, περιπλέκει ακόμα περισσότερο την πραγματικότητα και ένας διάχυτος δυϊσμός. Έχουμε πάρα πολλές πληροφορίες, αλλά δεν έχουμε τη Γνώση των πραγμάτων. Ο άνθρωπος αντιστέκεται στην παραδοχή της ταύτισης των αντιθέτων, γιατί θα χάσει την ξεχωριστή του θέση, δηλαδή τον εγωισμό!  

Οι δύο μορφολογικές δομές, σωματίδιο και κύμα, είναι διαμετρικά αντίθετες. Το σωματίδιο είναι κάτι τοπικό σε χώρο και χρόνο, το κύμα εκτείνεται μη-τοπικά στον  χωρόχρονο.

Μπορεί εδώ να φανεί χρήσιμη η αναλογία της υλικότητας και της διανοητικότητας, με το σωματίδιο και το κύμα.  

Ύλη και διάνοια είναι δύο συμπληρωματικές πλευρές της ίδιας πραγματικότητας. Τα δύο ενάντια φιλοσοφικά ρεύματα μέσα στην ανθρωπότητα, της υλοκρατίας και της πνευματοκρατίας, έφεραν πολλά βάσανα στους φιλοσοφούντες ανθρώπους. Γιατί στάθηκαν στη διαίρεση των αντιθέτων.  

Η μη-τοπικότητα ωστόσο παρέχει την πιο άμεση σχέση με την γενική αρχή της ολότητας.

Η κβαντοφυσική λαμβάνει υπόψη την μη-τοπική φύση των κβαντικών φαινομένων και υπονοεί ότι το σύμπαν δεν δύναται ουσιαστικά να διαιρεθεί.

Η κβαντική θεωρία έχει αποδείξει το μεταφυσικό πιστεύω ότι, αφού το σύμπαν είναι μία αδιαίρετη ολότητα, η επιστήμη δεν θα καταφέρει τελικά να φτάσει στην ολοκληρωμένη γνώση του σύμπαντος ως εξωτερικού αισθητού αντικειμένου, εφ’ όσον και οι παρατηρητές του και όλα τα αισθητά αντικείμενα ανήκουν στο ίδιο σύστημα. 

Χρειάζεται, επομένως, να αντικειμενικοποιήσουμε το σύμπαν, ως παρατηρητές, για να το παρατηρήσουμε και να το ερευνήσουμε. Χρειάζεται, δηλαδή, να βγούμε έξω απ’ αυτό για να το δούμε στην πληρότητά του. Ο άνθρωπος, με την κατάλληλη βοήθεια και δράση, μπορεί να γίνει “κύμα”,  μία κυματοειδής μη-τοπική ύπαρξη και να αποδεσμευθεί από την τοπικότητα της ύλης και του κόσμου της.  

Από την στιγμή που η ολότητα προκύπτει από την φυσική θεωρία, θα πρέπει κανείς  να αποδεχτεί την θεμελιώδη αρχή της – την  συμπληρωματικότητα. Αυτή η αρχή επεκτείνεται σε όλους τους τομείς της διανοητικής δραστηριότητας.

Η συμπληρωματικότητα δεν είναι απλώς η αναγνώριση της ύπαρξης των αντιθέτων. Είναι η αναγνώριση ότι κάθε διαχωρισμός μεταξύ αντιθέτων πλευρών ή θεωριών, κάθε ασυμφωνία σχετικά με την πράξη της παρατήρησης ή οποιαδήποτε άλλη «σύγκρουση» αποκαλύπτει ουσιαστικά την θεμελιώδη ολότητα. Όλα τα ζεύγη των αντιθέτων είναι μέρος του παιχνιδιού. Τα μέλη ενός ζεύγους αντιθέτων θα πρέπει να γίνουν φανερά, αποδεκτά και κατανοητά, εφ’ όσον θέλει ο άνθρωπος να κατανοήσει το όλον.

 

Αν προχωρήσει με αυτόν τον τρόπο η εξέλιξη του Ατόμου, τότε θα αρχίσει να προβάλλει η εξέλιξη της Συλλογικότητας. Στην εποχή μας βλέπουμε μία πολύ μεγάλη πρόοδο στις επιστήμες και στην τεχνολογία, μία απίθανη προσέγγιση των λαών, σε ολόκληρο τον πλανήτη, ώστε αυτή η πρόοδος να βοηθήσει τα Άτομα να συγκροτήσουν όλο και πιo σύνθετες και συνειδητές  Συλλογικότητες.  

Επομένως, μπορούν οι άνθρωποι να δημιουργήσουν τον Κόσμο που οραματίζονται, με πολλή αγάπη και εργασία αυτοπραγμάτωσης. Η αυτοπραγμάτωση συντελείται με ένα σύνολο αυτο-υπερβάσεων. Η αυτο-υπέρβαση δεν είναι ένα όνειρο, μία ουτοπία. Είναι το εξελικτικό άλμα του ανθρώπου, που ξεπερνώντας τα στενά όρια της ατομικής του υπόστασης, ανυψώνεται στην απελευθερωτική ένταξη στο Όλον.

Είναι η μεταμόρφωση του μεταξοσκώληκα σε πεταλούδα!  

Θα ολοκληρώσω τις σκέψεις μου με τα λόγια του Καζαντζάκη:

“Κάθε άρτιος άνθρωπος έχει μέσα του, στην καρδιά της καρδιάς του, ένα κέντρο μυστικό και γύρω του περιστρέφονται τα πάντα. Ο μυστικός αυτός στρόβιλος δίνει ενότητα στον στοχασμό και στην πράξη μας και μας βοηθάει να βρούμε ή να εφεύρουμε την αρμονία του κόσμου.. Αλίμονο στον άνθρωπο που μέσα του δε νιώθει να τον κυβερνάει ένας απόλυτος μονάρχης: η ζωή του κατασκορπίζεται ακυβέρνητη και ασυνάρτητη σε όλους τους ανέμους”.   

 

Σταμάτης Τσαχάλης