Όταν η φιλοσοφία διατυπώνει την θέση «σκέπτομαι άρα υπάρχω» αυτό είναι μια διατύπωση ουσιαστική καθώς προσδιορίζει το υποκείμενο και το αποτέλεσμα της διαδικασίας της σκέψης σε μια θεώρηση βαθιά, στις ρίζες της ατομικής ύπαρξης, εκεί που το υποκείμενο μέσα από την συνειδητή δράση του φέρει όλη την ευθύνη της σκέψης του. Σε μια τέτοια στάση θα δεχόμουν την ειλικρίνεια της διατύπωσης «βρίσκομαι σε μια αρνητική θέση και χρειάζομαι την σκέψη για να κατορθώσω να μετασχηματίσω την θέση». Πίσω από κάθε σκέψη θα περίμενε κανείς το σκεπτόμενο, δηλαδή ένα πρόσωπο που εφόσον μπορεί να σκέπτεται θα έπρεπε τουλάχιστον να έχει αναπτύξει ή να επιχειρεί να συνδυάζει την σκέψη με την βούληση. Τότε όμως μια σκέψη συνδυασμένη με μια βούληση θα έπρεπε να επιζητά την αποφασιστικότητα εκείνη που θα την οδηγήσει, αφού εκφραστεί δια του λόγου, σε μια δράση και μια εκτέλεση πέρα από το θετικό και το αρνητικό που η απραξία επιζητά.

Ο άνθρωπος επιδιώκει να δώσει ένα πρόσημο στην σκέψη του προκειμένου να αισθανθεί την ασφάλεια της ορθότητας εκείνου που πράττει ή εκείνου που σκέπτεται ή ακόμη και την ασφάλεια της βεβαίωσης ότι βαδίζει σε στέρεο έδαφος κάτω από την κάλυψη της διπολικότητας επειδή όταν ο άνθρωπος επιχειρήσει να βαδίσει πέραν της διπολικότητας το έδαφος γίνεται άγνωστο και κατά συνέπεια αβέβαιο κατά τέτοιο τρόπο ώστε να τον υποχρεώνει στην δημιουργία νέων δρόμων, στην γνωριμία νέων τόπων και στην συλλογή νέων εμπειριών. Κάθε φορά που ο άνθρωπος επιζητά την θετική σκέψη επιβεβαιώνει την θέση του μέσα σε μια αρνητική κατάσταση από την οποία απελπισμένα επιζητά να απομακρυνθεί προκειμένου να εξασφαλίσει το θετικό της αποδοχής. Στην περίπτωση αυτή ο άνθρωπος δεν επιζητά την αλήθεια αλλά ούτε καν την πραγματικότητα, αντίθετα οχυρώνεται σε μια ποιότητα που ο ίδιος χαρακτηρίζει θετική, γιατί κινείται σύμφωνα με τα συμφέροντα, τις επιδιώξεις και τις επιθυμίες του, αλλά πάντοτε συγκρατώντας την στα πλαίσια του γνωστού. Διότι πέρα από το θετικό και το αρνητικό βρίσκεται η πραγματικότητα του ενιαίου πεδίου, στο οποίο τα πρόσημα χάνουν το νόημά τους, ακριβώς όπως γίνεται και στα μαθηματικά όπου οι απόλυτες τιμές δεν έχουν πρόσημα. Μια τέτοια κατάσταση βοηθά τον άνθρωπο να διακρίνει ανάμεσα στο έχειν και το είναι του. Όσο ο άνθρωπος ζει στην επικράτεια των προσήμων πάντοτε κάτι θα έχει να προσθέσει και πάντοτε κάτι να αφαιρέσει. Διότι η θετική σκέψη ταιριάζει όπως φαίνεται και από το πρόσημό της σε μια προσθετική διαδικασία ενώ η αφαιρετική σκέψη σε μια διαδικασία μείωσης, ωστόσο τι είναι αυτό που μπορεί να προστεθεί ή να αφαιρεθεί όταν η σκέψη ζει κάτω από τον τρόμο της απώλειας; Το θετικό συνήθως δεν είναι παρά μια κατοπτρική αντανάκλαση του αρνητικού, μέσα σε ένα σύστημα εκ των προτέρων καθορισμένο και θεσμοθετημένο.

Η σκέψη καθαυτή είναι μια δυναμική συμπαντική λειτουργία, δημιουργική στην βάση της. Το ζήτημα εν προκειμένω είναι κατά πόσον η σκέψη δημιουργεί εντός του θετικού ή εντός του αρνητικού. Διότι τίποτε δεν αποκλείει μια σκέψη θετική να δημιουργεί εντός του αρνητικού ή του θετικού όπως επίσης και μια σκέψη αρνητική να δημιουργεί εντός του θετικού ή του αρνητικού.

Η σκέψη εντός του σύμπαντος μπορεί να νοηθεί σαν φυσικό μέγεθος ή σαν φυσική παρουσία, εφόσον μιλάμε για έναν παράγοντα που μπορεί να δημιουργεί, έχει διάσταση, έχει ταχύτητα, χώρο κλπ. Πέρα από αυτά η σκέψη έχει πάντοτε μια πηγή την οποία η αποπροσωποποίηση της «θετικής σκέψης» έντεχνα καταφέρνει να αποσιωπήσει. Η σκέψη πάντοτε έχει ένα υποκείμενο που την γεννά προκειμένου να καταφέρει να δομήσει τον κόσμο του. Εν τω μεταξύ το υποκείμενο που παράγει την σκέψη μπορεί να βρίσκεται σε «θετική» ή «αρνητική» κατάσταση, και σε μια τέτοια περίπτωση, η σκέψη μπορεί να είναι θετική ή αρνητική για το υποκείμενό της ή για τον χώρο εντός του οποίου εκπέμπεται και κινείται; Σε μια τέτοια περίπτωση ο προσδιορισμός του υποκείμενου καθορίζει το ζητούμενο και τον στόχο της σκέψης διακρίνοντας το ουσιαστικό εγώ που γεννά την σκέψη από οποιοδήποτε άλλο εμπειρικό ή υποθετικό εγώ που παράγει την σκέψη και ο εκφράζων την σκέψη την υιοθετεί. Σύμφωνα με τους Ντελέζ και Γκουαταρί «Το πρόβλημα της σκέψης είναι η άπειρη ταχύτητα, αν και αυτή έχει ανάγκη από ένα περιβάλλον που να κινείται κι αυτό επ’ άπειρον: το επίπεδο, το κενό, τον ορίζοντα». Η ταχύτητα και πάλι δεν είναι ένας απλός προσδιορισμός αλλά αφορά τον τρόπο κίνησης, διάδοσης ή μετάδοσης της σκέψης, γεγονός σχετιζόμενο με το περιβάλλον στο οποίο κινείται, διαδίδεται ή μεταδίδεται η σκέψη. Εφόσον κάποιος δεν είναι εκείνος που γεννά ή παράγει την σκέψη τότε μπορεί να είναι εκείνος που υφίσταται την διάδοση ή την μετάδοση της σκέψης και τότε πια μπορεί να έχει νόημα η θετική σκέψη έτσι απλά όπως μιλώντας στην ιατρική αναφερόμαστε για κάποιον οροθετικό ή οροαρνητικό σχετικά με τον ιό HIV που έχει μεταδοθεί ή διαδοθεί.

Επειδή τίποτε δεν βεβαιώνει ότι η θετική σκέψη μπορεί να είναι και πραγματική, και μόνο ό,τι δοκιμαστεί μέσα από την πραγματικότητα μπορεί να κινηθεί προς την αλήθεια, έτσι η θετική σκέψη δεν είναι κατ’ ανάγκη και αληθινή, οπότε σε τελική ανάλυση θα πρέπει να συζητηθεί το θέμα του κατά πόσον η θετική σκέψη οδηγεί τελικά στην αλήθεια ή πιο βαθιά μέσα στην άγνοια. 

Γιώργος Τσαντάκης