Η ανάγκη για αλλαγή νοοτροπίας στην αντιμετώπιση των διεθνών σχέσεων

Τετάρτη, 10 Ιανουάριος 2007 00:24

Στις 1.1.2007, αρχή του νέου έτους, ανέλαβε τα καθήκοντά του ως Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.), ο μέχρι πρότινος υπουργός εξωτερικών και εμπορίου της Δημοκρατίας της Κορέας (Νότια Κορέα), Μπαν Κι-μουν.

Η θητεία του Μπαν Κι-μουν, ο οποίος είναι ο όγδοος Γενικός Γραμματέας από την ίδρυση του Οργανισμού το 1945, θα διαρκέσει πέντε χρόνια, δηλαδή μέχρι το τέλος του 2011. Ο νέος Γενικός Γραμματέας που διορίστηκε με επιδοκιμασία από τη Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. στις 13.10.2006 και ορκίστηκε στις 14.12.2006, αναλαμβάνει τα καθήκοντά του σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη εποχή για τις διεθνείς σχέσεις.

Το γεγονός, όμως, ότι η αλλαγή στην ηγεσία του Ο.Η.Ε. πέρασε σχεδόν απαρατήρητη στις ειδήσεις των εφημερίδων και της τηλεόρασης, έχει τη δική του σημασία. Μέσα στη λαίλαπα των «επίκαιρων» γεγονότων, λίγοι θα μπορούσαν να ενδιαφέρονται για το ποιος ηγείται ενός διεθνούς οργανισμού, ο οποίος απ’ ό,τι φαίνεται έχει απομακρυνθεί εντελώς πια από τους σκοπούς του, και έχει χάσει οριστικά την εκτίμηση των λαών και των ανθρώπων πάνω στη Γη. Για να κατανοήσουμε την τραγικότητα αυτού του γεγονότος, ας θυμηθούμε για λίγο πώς δημιουργήθηκε ο Ο.Η.Ε. Ήταν στη διάρκεια ενός αιματηρού παγκόσμιου πόλεμου, (ακριβώς όπως και στην περίπτωση της ίδρυσης της Κοινωνίας των Εθνών το 1919), όταν σχεδόν κυριολεκτικά μέσα από τα χαρακώματα, μαζί με τις κραυγές του πόνου και της απόγνωσης αυτών που πολεμούσαν στο μέτωπο ή πίσω από αυτό, και μαζί με την ελπίδα και το όραμα για έναν κόσμο στον οποίο δεν θα υπήρχε πόλεμος, ούτε και η ανείπωτη βία και φρίκη που τον συνοδεύουν, ξεπήδησε η απόφαση για την δημιουργία ενός διεθνούς οργανισμού ο οποίος θα φρόντιζε για την ειρήνη και την ασφάλεια όλων των λαών, σ’ όλο τον κόσμο.

Διαβάζουμε στο προοίμιο του Καταστατικού Χάρτη του Ο.Η.Ε.:

«ΕΜΕΙΣ, ΟΙ ΛΑΟΙ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ, ΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΟΙ

* Να σώσουμε τις επερχόμενες γενεές από τη μάστιγα του πολέμου, που δύο φορές στη διάρκεια της ζωής μας προκάλεσε ανείπωτη οδύνη στην ανθρωπότητα,
* Να επαναδιαβεβαιώσουμε την πίστη στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, στην αξιοπρέπεια και την αξία του ανθρώπου, στα ίσα δικαιώματα ανδρών και γυναικών και των εθνών μικρών και μεγάλων, και
* Να εγκαταστήσουμε συνθήκες κάτω από τις οποίες η δικαιοσύνη και ο σεβασμός για τις υποχρεώσεις οι οποίες απορρέουν από τις συνθήκες και άλλες πηγές διεθνούς δικαίου θα μπορούν να διατηρηθούν, και
* Να προάγουμε την κοινωνική πρόοδο και καλύτερα πρότυπα ζωής μέσα σε μεγαλύτερη ελευθερία,

ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

* Να ασκήσουμε την ανοχή και να ζήσουμε μαζί ο ένας με τον άλλο με ειρήνη σαν καλοί γείτονες, και
* Να ενώσουμε τη δύναμή μας για να διατηρήσουμε τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια, και
* Να εξασφαλίσουμε, με την αποδοχή αρχών και την καθιέρωση μεθόδων, ότι η ένοπλη βία δεν θα χρησιμοποιηθεί, παρά για το κοινό συμφέρον, και
* Να χρησιμοποιήσουμε διεθνείς μηχανισμούς για την προαγωγή της οικονομικής και κοινωνικής προόδου όλων των λαών,

ΕΧΟΥΜΕ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕΙ ΝΑ ΣΥΝΔΥΑΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΜΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΤΥΧΟΥΜΕ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ».

Όμως, η πραγματικότητα αποδείχθηκε για μια ακόμα φορά πολύ πιο διαφορετική. Τόσο η Κοινωνία των Εθνών, όσο και ο Ο.Η.Ε. απέτυχαν έστω και στη μερική μόνο υλοποίηση αυτού του οράματος. Οι λόγοι είναι προφανείς και γνωστοί σε όλους. Τα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων, οι πιέσεις των πάσης φύσεως ομάδων συμφερόντων, οι οικονομικές, γεωπολιτικές, θρησκευτικές και εθνικιστικές συμμαχίες, κτλ.

Ας θυμηθούμε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, αν και πρωτοστάτησαν στη δημιουργία της Κοινωνίας των Εθνών, δεν επικύρωσαν ποτέ τη σχετική συνθήκη. Ας θυμηθούμε τα κράτη που αποχώρησαν από την Κοινωνία των Εθνών επειδή δεν βρήκαν ικανοποίηση στα προσωπικά τους συμφέροντα. Ας θυμηθούμε τους τοπικούς πολέμους που ξέσπασαν όσο λειτουργούσε έστω και τυπικά η Κοινωνία των Εθνών.

Ας θυμηθούμε τους πολέμους που διεξάγονται τώρα, σχεδόν κάτω από την αιγίδα του Ο.Η.Ε., όχι για το «κοινό συμφέρον», αλλά για το συμφέρον των ολίγων. Ας θυμηθούμε τους βομβαρδισμούς εγκαταστάσεων του Ο.Η.Ε. Ας θυμηθούμε την καταδίκη από το Διεθνές Δικαστήριο ενός αριθμού εγκληματιών πολέμου, τη στιγμή που άλλοι τόσοι, για τα ίδια εγκλήματα, αναγορεύονται ως υπερασπιστές της ειρήνης, και συνεχίζουν την εγκληματική τους δράση. Ας θυμηθούμε την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από κράτη μέλη του Οργανισμού, με την άμεση ή έμμεση ανοχή των «μεγάλων δυνάμεων». Ας θυμηθούμε την κρατική βία, τους εμφύλιους πολέμους, τις γενοκτονίες, τα εκατομμύρια που πεθαίνουν από ασιτία, τις σύγχρονες μορφές δουλείας, την εκμετάλλευση της παιδικής εργασίας. Ας θυμηθούμε τα βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας, και την αδυναμία της Γενικής Συνέλευσης να κάνει να ακουστεί η φωνή του Ο.Η.Ε. υπέρ της ειρήνης, της ασφάλειας και της ανάπτυξης.

Ας δούμε και τον ίδιο τον Ο.Η.Ε. Βαρύς, δυσκίνητος και πολυέξοδος. Δέσμιος της πολιτικής που έχει ακολουθήσει τόσα χρόνια. Χωρίς όραμα και βούληση από τους ηγέτες του, για τον αγώνα υπέρ μιας ανθρωπότητας απαλλαγμένης από τα συμφέροντα των λίγων και δυνατών.

Όλα αυτά είναι βαθιά πια ριζωμένα μέσα στο υποσυνείδητο μιας ανθρωπότητας που πάσχει όσο ποτέ άλλοτε, όχι μόνον σωματικά και υλικά, αλλά κυρίως ψυχικά και διανοητικά. Μιας ανθρωπότητας για την οποία το όραμα της ελευθερίας και της αυτοδιάθεσης, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης φαίνεται να απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο, αντί να προσεγγίζει το επίπεδο της πραγματικότητας.

Η ανθρωπότητα αυτή δεν θέλει πια υποσχέσεις και μεγάλα λόγια, αλλά κραυγάζει για αλλαγή και απελευθέρωση. Και η κραυγή αυτή, μέσα από τα χαρακώματα του νέου - και χωρίς την προοπτική μιας άμεσης λήξης - παγκόσμιου πόλεμου, ο οποίος έχει ρίξει στο πεδίο της μάχης εκατομμύρια ανθρώπους σε κάθε γωνιά της Γης, γράφει στον ουρανό ακόμα μια φορά την απαίτηση για ένα νέο όραμα, για μια νέα Ανθρωπότητα, χωρίς τα βάρη και τις αδυναμίες που πάντα εμποδίζουν την πραγμάτωση του στόχου της ελευθερίας και την ευτυχίας, ατομικά και συλλογικά.

Τώρα που όλο και περισσότεροι άνθρωποι, επιστήμονες, φιλόσοφοι, θρησκευτικοί ηγέτες, καλλιτέχνες, κτλ. συνειδητοποιούν ότι είμαστε ένα, μεταξύ μας, και με όλες τις μορφές της φύσης, τώρα, που όλοι έχουμε συνδεθεί μεταξύ μας μέσω του Διαδικτύου, τώρα που όλο και σε μεγαλύτερο βαθμό αναγνωρίζονται τα δικαιώματα των ατόμων, των εθνοτήτων και όλων των μορφών της φύσης, τώρα που η απομόνωση απορρίπτεται από όλους σαν μοντέλο υγιούς λειτουργίας και ανάπτυξης, τώρα φαίνεται πως έχει αρχίσει να ωριμάζει η ανάγκη για τη δημιουργία ενός νέου Διεθνούς Οργάνου, ενός Οργανισμού, που καθήκον του θα είναι να ρυθμίζει τις σχέσεις μεταξύ των ατόμων, των κρατών και των λαών σύμφωνα με τα προαιώνια ιδανικά της αλήθειας, της αγάπης και της σοφίας.

Ο Οργανισμός αυτός θα προστατεύει και θα προάγει τα δικαιώματα όλων των ατόμων, όλων των λαών, των εθνών και των εθνοτήτων, και όλων των μορφών της φύσης. Θα το πραγματοποιεί αυτό με βάση τους Νόμους και τους Κανονισμούς που θα διατυπωθούν σύμφωνα με τις αρχές της επιστήμης και της φιλοσοφίας, και την εκπεφρασμένη βούληση όλων των ανθρώπων της Γης.

Στόχος του θα είναι η ευημερία και η ευτυχία όλων, η ισόρροπη και αρμονική συλλειτουργία όλων των μονάδων που συγκροτούν το σώμα της ανθρωπότητας, η κοινωνική και οικονομική δικαιοσύνη και ανάπτυξη, ο σεβασμός των απαράγραπτων δικαιωμάτων της ελευθερίας και της αυτοδιάθεσης, της υγείας, της εκπαίδευσης και της εργασίας, αλλά και της διεύρυνσης της συνειδητότητας, όλων των ανθρώπων πάνω στη Γη.

Η συμμετοχή στον Οργανισμό αυτό θα θεωρείται αυτονόητο καθήκον και δικαίωμα, καθώς όλοι θα τον βλέπουν ως αναπόσπαστο κομμάτι του δικού τους σώματος, και θα προσβλέπουν σ’ αυτόν για τη ρύθμιση των προβλημάτων που τους αφορούν.

Η λειτουργία του Οργανισμού θα εξασφαλίζεται από την αποδοχή όλων των μελών του, και από διαδικασίες ελέγχου και επανορθωτικών κινήσεων, που θα στοχεύουν στην επαναφορά της ισορροπίας και της αρμονίας, όπου αυτή θα έχει διαταραχθεί.

Όλα αυτά, και άλλα ακόμα, δεν είναι πλέον ουτοπίες, αλλά η αδήριτη ανάγκη της στιγμής. Και η στιγμή δεν είναι για σχόλια αναφορικά με το ποιος έγινε νέος Γενικός Γραμματέας του Ο.Η.Ε. και γιατί, αλλά είναι για έναν πολύ σοβαρό προβληματισμό σχετικά με την αλλαγή που πρέπει να πραγματοποιηθεί στην νοοτροπία η οποία επικρατεί στα διάφορα κατεστημένα που κυβερνούν σήμερα τον κόσμο, στη μικρή ή στη μεγάλη κλίμακα, είτε αυτά είναι οργανωμένα, είτε δεν είναι. Γιατί η ανθρωπότητα και η φύση έφτασαν πλέον στα όριά τους, και δεν έχουν άλλα περιθώρια για να υπομείνουν ή να ανεχθούν. Στην αλλαγή αυτή πρέπει όλοι να συμβάλουμε, ο καθένας σύμφωνα με τις δυνατότητές του και το πεδίο δράσης του, ώστε το νέο να εμφανισθεί και να εδραιωθεί στη συνείδηση των ανθρώπων.

Κίμων Θεοδωρόπουλος

Ημερομηνία καταχώρησης: 10.1.2007