Η Πραγματικότητα είναι ένα θέμα, το οποίο απασχόλησε και απασχολεί, μέχρι σήμερα, επιστήμονες, θεολόγους, φιλόσοφους κ.λπ.

Ποια είναι η υπόσταση της Πραγματικότητας που βλέπουμε γύρω μας;

Πού σταματάει η κβαντική “μη πραγματικότητα” και αναλαμβάνει τη σκυτάλη η φυσική “πραγματικότητα” που γνωρίζουμε;

Μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι ο κόσμος στον οποίο ζούμε δεν είναι απλά κατασκεύασμα της φαντασίας μας;

Το ζήτημα που τίθεται κυρίως είναι αυτό της πραγματικότητας του μυαλού μας. Δεν θα έπρεπε να συμπεριλάβουμε τις συνειδητές εμπειρίες ως κάτι πραγματικό;

Είναι πάρα πολλά τα ερωτήματα, τα οποία προκύπτουν στην έρευνα του Πραγματικού.

Όσοι από εμάς θεωρούνται πραγματιστές, ρεαλιστές, έχουν μία λογική απάντηση: “Η πραγματικότητα συγκρoτείται από τα πράγματα, τα ουράνια σώματα, τα ζώα, τους ανθρώπους κ.λπ.,  τα οποία είναι φτιαγμένα από ύλη. Μπορούμε, ίσως, να συμπεριλάβουμε σε αυτά και μερικές πιo αφηρημένες έννοιες, όπως ο χώρος και ο χρόνος, και θα αναφερόμασταν στο σύνολο όλων αυτών των πραγματικοτήτων με τον όρο “το Σύμπαν”. Ο  Ρότζερ Πένροουζ μας λέει ότι δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε σωστά το ζήτημα  της υλικής πραγματικότητας, αν δεν κατανοήσουμε τη σύνδεσή της με τις άλλες δύο πραγματικότητες, τη συνειδητή νοητική ικανότητα και τον υπέροχο κόσμο των μαθηματικών.

Θα μπορούσαν οι μαθηματικές οντότητες να κατοικούν σε έναν δικό τους κόσμο, τον αφηρημένο κόσμο των μαθηματικών τύπων;

Η αλήθεια είναι ότι η κβαντική πραγματικότητα είναι παράξενη από πολλές απόψεις. Τα ατομικά κβαντικά σωματίδια μπορούν ταυτοχρόνως να βρίσκονται σε δύο διαφορετικά σημεία - ή και τρία ή και τέσσερα ή και να απλώνονται σε μια ολόκληρη περιοχή, να χορεύουν σαν ένα κύμα. Οι φιλοσοφικές διαστάσεις της κβαντομηχανικής έδειξαν, για πρώτη φορά, ότι τα επιστημονικά πειράματα ουσιαστικά δεν μετρούν την Πραγματικότητα, γιατί την τροποποιούν κατά τις μετρήσεις.

Ο Γάλλος φυσικός και φιλόσοφος Μπερνάρ Εσπανιά, νικητής του Βραβείου Τέμπλετον, επίτιμος καθηγητής του Universite Paris-Sud 11, είχε συνεργαστεί στην αρχή της καριέρας του με νομπελίστες της κβαντομηχανικής, όπως ο Ενρίκο Φέρμι και ο Νιλς Μπορ.

Ο Εσπανιά υποστηρίζει, ότι η Πραγματικότητα, δεν μπορεί να αποκαλυφθεί από την Επιστήμη. Όπως το θέτει ο ίδιος, η κβαντική μηχανική δεν μπορεί να περιγράψει τον κόσμο όπως είναι, μπορεί μόνο να κάνει προβλέψεις για το τι θα γίνει αντιληπτό κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες.

Πρέπει να υπάρχει, πέρα από τα απλά φαινόμενα, μία “κρυμμένη πραγματικότητα” την οποία η Επιστήμη δεν περιγράφει, αλλά απλώς παρατηρεί φευγαλέα και με αβεβαιότητα. Αντίθετα σε όσους υποστηρίζουν ότι η ύλη είναι η μόνη πραγματικότητα, η πιθανότητα να υπάρχουν και άλλα μέσα, όπως η Πνευματικότητα, τα οποία ανοίγουν ένα παράθυρο στην Έσχατη Πραγματικότητα, δεν μπορεί να αποκλειστεί, ακόμα και από αδιάσειστα επιστημονικά επιχειρήματα!

Σταμάτης Τσαχάλης